Από τον ατελή εκσυγχρονισμό στην κρίση

Από τον ατελή εκσυγχρονισμό στην κρίση: Μεταρρυθμίσεις, χρέη και αδράνειες στην Ελλάδα (1993-2010)

To διάβασα πριν λίγες μέρες, του Πάνου Καζάκου. Ο συγγραφέας προσπαθεί να καταγράψει και να κρίνει τις παραλείψεις και τις αδράνειες της ελληνικής κυβέρνησης που μας έφερε σε αυτό το χάλι.

Μιλάει για μεταρρυθμίσεις των δύο μεγάλων κομμάτων (που μείνανε υποσχέσεις), για τη «δημιουργική λογιστική», το μαγείρεμα δηλαδή των δεδομένων ώστε να μας βγούνε οι αριθμοί που θέλανε οι Ευρωπαίοι προκειμένουνε να μπούμε στην νομισματική ένωση, για παραλείψεις και ανικανότητες των κυβερνήσεων ΠΑΣΟΚ και ΝΔ, για μεγάλα σκάνδαλα (Siemens, προμήθειες ΕΣΥ, ΕΟΦ κλπ), για τα κλειστά επαγγέλματα, για την άμεση, προσωπική εμπλοκή σε διαδικασίες μικροδιαφθορας (αδιανόητη για ένα μεγάλο αριθμό Ευρωπαίων) και γενικώς ό,τι αδράνειες και παραλείψεις μας φέρανε σε αυτή την κατάσταση.

Σύμφωνα με το βιβλίο η χώρα πάσχει σε πολλαπλά σημεία. Έχει ελάχιστη ικανότητα να σχεδιάζει στρατηγικά, υποτιμά την επιστημονική συμβουλή και γνώση, δεν αξιολογεί τις επιπτώσεις των νομοθετημάτων, δεν έχει εσωτερική συνοχή (αφού η ενδοκυβερνητική συνεργασία είναι προβληματική) και το γραφείο του πρωθυπουργού αδυνατεί να αξιολογεί πολιτικές των υπουργείων και να παρακολουθεί σοβαρά την εφαρμογή τους.

Το μεγαλύτερο γέλιο (ή καλύτερα κλάμα) το έριξα στο σημείο που εξηγεί τη «δημιουργική λογιστική» όπου, με τη βοήθεια διεθνών οικονομολόγων και συμβούλων, μεταφέρανε μελλοντικά έσοδα σε τρέχουσες χρονιές, και τρέχοντα ελλείμματα σε παρελθούσες χρονιές. Ας πούμε για παράδειγμα ότι είμαστε στο 2000. Οι ατσίδες της οικονομίας μεταφέρανε τα μελλοντικά κέρδη του 2001 και του 2002 στο 2000 και τα ελλείμματα του 2000 στο 1999 ή 1998, ώστε να τους βγεί μικρότερο έλλειμμα, πληθωρισμός και λοιπές δημοσιονομικές δεσμεύσειες!

Άλλο χαρακτηριστικό σημείο είναι η επιρροή των ιδιωτικών συμφερόντων σε κυβέρνηση και κόμμα. Εκτός των άλλων αναφέρει και ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, όπου ο τότε πρόεδρος του ΕΟΦ Μουτσόπουλος προσπάθησε να βάλει τάξη στη συνταγογράφηση φαρμάκων. Αντιγράφω από το βιβλίο: «Ουσιαστικά πληροφορήθηκε (σ.σ. ο Μουτσόπουλος) από ενδιαφερόμενο επιχειρηματία, τα συμφέρονται του οποίου δεν ελήφθησαν υπόψη, ότι δεν επρόκειτο να μείνει για πολύ καιρό στη θέση του. Και δεν έμεινε.»

Άλλο ένα κομμάτι που μου άρεσε από το βιβλίο είναι όταν μιλάει για τον τουρισμό λέγοντας «Στις υπηρεσίες πάλι κυριαρχεί ο τουρισμός, ο οποίος όμως συχνά γίνεται πολλαπλά αντιληπτός όχι ως ένα πεδίο ανταγωνισμού, αλλά εύκολης εκμετάλλευσης φυσικών συγκριτικών πλεονεκτημάτων, και ο οποίος επιζητεί την κρατική στήριξη με παραδοσιακά εργαλεία». Πόσο δίκαιο έχει!

Κάποια από τα θέματα που διαπραγματεύεται το βιβλίο τα αγγίζει ακροθιγώς, δε θα μπορούσε άλλως τε να τα αναλύσει εις βάθος από τη στιγμή που το βιβλίο έχει γύρω στις 300 σελίδες. Αλλά είναι μια πολύ καλή αρχή για να δούμε τις ρίζες του προβλήματος.

Θα μου πεις χρειαζόμαστε ένα βιβλίο για να τα ξέρουμε αυτά; Σίγουρα όχι, τα ζεις καθημερινώς. Αλλά το βιβλίο προσφέρει κάτι που δεν το προσφέρει κανείς άλλος: παραπομπές. Ο συγγραφέας στηρίζει τις απόψεις του και το έχει εμπλουτίσει με εκατοντάδες παραπομπές όπου μπορείς να διαβάσεις περισσότερα αν το θέλεις. Δεν αερολογεί, τα πάντα τεκμαίρονται από κάπου.

Και θα ήθελα να κλείσω με δύο κομμάτια από το βιβλίο (τα πλάγια γράμματα είναι του συγγραφέως).

Η Ελλάδα, διαπιστώνει το Centre for Economic Reform (CER), «σπατάλησε πολλές ευκαιρίες, τις οποίες πρόσφερε η συμμετοχή της στην ΕΕ για περισσότερα από 20 χρόνια». Είναι μία από τις πλέον απροσάρμοστες χώρες, μαζί με την Πολωνία: Η χώρα καθυστερεί στην υιοθέτηση νέων τεχνολογιών, βραδυπορεί στην εκπαιδευτική πολιτική, εφαρμόζει ένα ρυθμιστικό σύστημα που είναι δυσμενέστερο από αλλού για την επιχειρηματικότητα και διατηρεί εμπόδια στις αγορές προϊόντων.

και

«Η Ελλάδα», δήλωνε ο υπουργός Οικονομικών της Ολλανδίας Φούτερ Μπος, «δεν είναι υπόλογη επειδή δεν μπόρεσε να χαλιναγωγήσει το έλλειμμά της. Κατηγορείται κυρίως για κατά συρροή και κατ' εξακολούθηση εξαπάτηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των υπολοίπων κρατών-μελών»

Έτσι εξηγήται και το γιατί οι Ευρωπαίοι τα έχουνε βάλει μαζί μας, και όχι με χώρες που έχουνε μεγαλύτερο έλλειμμα από την Ελλάδα.

(Νεο)Ελληνική δημοσιογραφία. Για γέλια (και για κλάματα)

Το είδα στο twitter πριν μερικές μέρες, αλλά μόλις σήμερα είχα την ευκαιρία να διαβάσω. Ένα έγγραφο της αμερικάνικης κυβέρνησης προς την αμερικάνικη πρεσβεία, για το πως πρέπει οι Αμερικανοί να αντιμετωπίζουνε τα ΜΜΕ της Ελλάδος. Διέρρευσε στο wikileaks. Κανείς δε θα μπορούσε να τα πει καλύτερα, αν και σε κάποια μέρη διαφωνώ. Μερικά πολύ ενδιαφέροντα σημεία.

"With the founding of the modern Greek state, the tradition was established of blaming an outside power (first the Great Powers and then the U.S.) for all ills that befell Greece."

"Because there are no subscriptions or home deliveries in Greece, newspapers have to sell themselves from newsstands by grabbing the attention of the casual passerby. This means that even the occasional calm and partially accurate story will have a misleading or untrue headline that often has nothing to do with the story."

"The Greek media increasingly devote more column inches and minutes to the daily problems of the average Greek, the private lives of politicians, entertainment, and sports than to foreign issues. Greece's membership in the U.N. Security Council has
received limited coverage, while analysis of European Union decisions is scarce. Major international events get extensive coverage but only via international networks and wire services. The reasons for the sparse coverage of major global developments include Greek ethnocentricity, the unwillingness of media owners to promote the current government's achievements, and the lack of robust Greek
leadership in the international arena."

"The Greek term "interwoven interests" refers specifically and exclusively to the web of relationships among the media, business, and government. The current Minister of the Merchant Marine commented recently that the government is a puppet that performs at the whim of the interwoven interests. (His comment amused neither
the press magnates nor the Prime Minister, but he has somehow held onto his job.) The relationships are more complicated and incestuous than those among the gods, the demigods, and the human beings of Greek myth."

"Finally, Greek public opinion thrives today, as it did in 800 B.C., on myths,
scapegoats, and conspiracy theories, with the U.S. portrayed as the "Planetary Ruler" who is to blame for Greece's domestic troubles and for its lack of stature in the international arena."

LOL, τρελλό χώσιμο, πραγματικά αξίζει να διαβαστεί ολόκληρο.