Saturday 8 October 2016

Περί πλειστηριασμών

Διαβάζω για ακυρώσεις πλειστηριασμών στη Θεσσαλονίκη και στο Ηράκλειο από αγανακτισμένες ομάδες πολιτών. Ας βάλουμε κάποια πράγματα στη θέση τους, με γνώμονα πάντοτε το μεικτό οικονομικό σύστημα (λίγο καπιταλισμός, λίγο σοσιαλισμός και λίγο ό,τι να 'ναι) που έχουμε και το ότι οι πλειστηριασμοί αυτοί αφορούν στεγαστικά δάνεια.

1) Όταν ένας δανειολήπτης δεν εξυπηρετεί το δάνειό του τότε το κόστος αυτό μετακυλιέται στους υπόλοιπους (συνεπείς) φορολογούμενους. Η τράπεζα γράφει έλλειμμα και χρειάζεται ανακεφαλαιοποίηση, η οποία δυστυχώς γίνεται με τα λεφτά του φορολογούμενου.

2) Η προστασία της πρώτης κατοικίας από πλειστηριασμούς είναι άδικη προς τους υπόλοιπους πολίτες οι οποίοι είτε από συνετότητα είτε από φόβο δεν πήραν υπέρογκα δάνεια για αγορά κατοικίας και προτίμησαν να ζήσουν στο ενοίκιο. Και εξηγούμαι. Ο Γιώργος και η Ελένη εργάζονται στην ίδια εταιρεία και βγάζει ο καθένας από 1.000 ευρώ. Ο Γιώργος αποφάσισε να πάρει 200.000 στεγαστικό δάνειο, η Ελένη όχι. Ο Γιώργος πληρώνει 300 ευρώ το μήνα δόση δανείου ενώ η Ελένη πληρώνει 300 ευρώ το μήνα ενοίκο. Η εταιρεία κλείνει και μένουν και οι δύο άνεργοι. Ο Γιώργος προστατεύεται από το νόμο, παγώνει τις δόσεις του δανείου και συνεχίζει να ζει μέσα στο σπίτι, ενώ η Ελένη δεν προστατεύεται με το μηνιαίο ενοίκιό της και τής γίνεται έξωση από τον ιδιοκτήτη. Είναι αυτό δίκαιο;

3) Όταν ένας δανειολήπτης παίρνει δάνειο τότε είναι υποχρεωμένος να αποπληρώσει το κεφάλαιο (σύν τους τόκους), όχι την εμπορική αξία του σπιτιού. Ας σκεφτούμε κάτι πολύ απλό (για λόγους ευκολίας δεν υπολογίζω τους τόκους στο παρακάτω παράδειγμα). Παίρνω εγώ δάνειο 200.000 για αγορά σπιτιού εμπορικής αξίας 200.000 ευρώ. Ξεπληρώνω τις 50.000 και χάνω τη δουλειά μου. Μένουν άλλες 150.000 να ξεπληρώσω. Λόγω κρίσης όμως η εμπορική αξία του σπιτιού έχει πέσει στις 100.000 ευρώ. Το κατάσχει και το πλειστηριάζει η τράπεζα αλλά το κεφάλαιο δεν έχει αποπληρωθεί διότι χρωστάω άλλες 50.000. Είμαι υποχρεωμένος να ξεπληρώσω και τις υπόλοιπες 50.000 (και ας μου πήρε η τράπεζα το σπίτι), διότι αυτό ήταν το αρχικό κεφάλαιο που δανείστηκα. Είναι παράλογο να πωλείται το σπίτι σε χαμηλότερη εμπορική τιμή και να ξεπληρώνεται το δάνειο. Δηλαδή αν η εμπορική τιμή ανέβαινε και πωλούσε ο ιδιοκτήτης το σπίτι τότε η τράπεζα θα έπρεπε να είχε αξιώσεις στο κέρδος;

4) Το σπίτι δεν ανοίκει στο δανειολήπτη παρά μόνο μετά την αποπληρωμή του δανείου. Θρήνοι, κλαυθμοί και οδυρμοί τύπου «μας παίρνουν τα σπίτια» δε στέκουν διότι το σπίτι δεν είναι δικό σου για να σου το πάρουν. Είναι της τράπεζας μέχρι και την εξόφληση του δανείου.

5) Επειδή το έχω διαβάσει και αυτό, είναι παράλογο να μειώνεται το δάνειο αναλόγως με τη μείωση μισθού που έχει γίνει. Αν έχει γίνει μείωση μισθού 30% στο δανειολήπτη δεν μπορεί να γίνει και ανάλογη μείωση του δανείου κατά 30%. Δηλαδή αν γινόταν αύξηση του μισθού στο δανειολήπτη τότε θα έπρεπε να γίνει και ανάλογη αύξηση του δανείου; Μην τρελαθούμε τελείως. Χώρια που η μείωση του δανείου θα ήταν άδικη για τους δανειολήπτες που δεν είχανε μείωση μισθού, αφού οι μεν θα πληρώνανε χαμηλότερο δάνειο ενώ οι δε θα πληρώνανε το ίδιο.

6) Το να μπορεί να αγοράσει ο δανειολήπτης (αντί τα Funds) το κόκκινο δάνειό του σε χαμηλότερη τιμή (ας πούμε για παράδειγμα 20% της αρχικής του αξίας) είναι επίσης παράλογο. Το σκεπτικό πίσω από αυτό είναι διττό. α) Αν είχε τα χρήματα ο δανειολήπτης να αγοράσει το δάνειό του σημαίνει ότι θα μπορούσε και να το εξυπηρετήσει, άρα δε θα γινόταν κόκκινο εξ αρχής. β) Αν γινόταν αυτό τότε θα σταματούσαν όλοι να πληρώνουν τα δάνειά τους, θα περίμεναν να γίνουν κόκκινα και θα τα αγόραζαν στο 20% της αρχικής τους αξίας. Αν εγώ έχω ένα δάνειο 100.000 και μπορώ να το εξυπηρετώ τότε με συμφέρει να σταματήσω να πληρώνω, να περιμένω να γίνει κόκκινο, και να το αγοράσω για 20.000. Γιατί να πληρώσω 100, όταν μπορώ να πληρώσω 20; Τέτοιες παράλογες ιδέες το μόνο που κάνουν είναι να δημιουργούν περισσότερους στρατηγικούς κακοπληρωτές με αποτέλεσμα πάλι το βάρος να πέφτει στο συνεπή φορολογούμενο (δες και 1).

No comments: